In cryptogrammen speel je met de dubbele betekenis van woorden. Het lijkt soms onbegrijpelijk, maar uiteindelijk ontrafel je de betekenis van dubbelzinnige omschrijvingen. Soms zijn bepaalde woorden een tip en daarbij helpen we je hier verder.

De omschrijvingen bij een cryptogram zijn op het eerste gezicht soms onbegrijpelijk. Door goed te lezen is de bedoeling van de maker toch meestal wel te doorzien. In grote lijnen zijn er twee soorten cryptische omschrijvingen: betekenisomschrijvingen en letterwisselomschrijvingen.

Betekenisomschrijvingen

1. Het gevraagde woord is gesplitst en de afzonderlijke delen zijn omschreven.- Dit spelen we in de vestibule, moeder = halma.Vestibule = hal, moeder = ma, halma kan men spelen.

2. Van het gevraagde woord worden twee verschillende betekenissen gegeven.- Bereid het vlees volgens schema = rooster.Zowel bereid het vlees als schema leveren het woord rooster op.

3. Het gevraagde woord is eerst helemaal omschreven, daarna een deel ervan.- Zo’n overeenkomst is ten slotte lang niet mis = afspraak.Overeenkomst is afspraak en niet mis is raak. Ten slotte betekent dat raak achteraan staat in afspraak.

4. In de omschrijving wordt gebruik gemaakt van een klankovereenkomst.- Zo te horen is die vis verheugd = blei (blei - blij).Aanwijzingen voor klankovereenkomst zijn bijvoorbeeld naar men zegt en zo te horen.

5. Het gevraagde woord is gesplitst en in een zin verwerkt.- De toverkracht van een verzoek om toestemming voor een ander = magie.Toverkracht is magie. Dit wordt gesplitst in mag ie en dat is dan weer omschreven met verzoek om toestemming voor een ander.

6. Het gevraagde woord wordt gevonden door het verleggen van de klemtoon.- Als ’t dat doet, wordt de bestuurder nat = regent.Als ’t dat doet - regent; bestuurder - regent.

7. Het gevraagde woord heeft een andere betekenis in een vreemde taal.- Dit dier is altijd in Engeland = ever (altijd in het Engels).Dit type omschrijving is herkenbaar aan woorden zoals in een bepaald land, volgens Frans (Franse taal), in het oosten (Duitsland).

Letterwisselomschrijvingen

8. Het gevraagde woord wordt gevormd door herschikking van de letters van een gegeven woord of woorden. - Die beer zal anders wel ontzag verwekken = eerbied. De letters van die beer vormen het anagram eerbied. Mogelijke aanwijzingen voor een anagram zijn: anders, verward, niet goed, door elkaar, verdraaid, verborgen.

9. Het gevraagde woord is in de omschrijving van achteren naar voren te lezen. - Zij reden weer naar beneden = neder. Mogelijke aanwijzingen zijn: weer, terug, andersom, op zijn kop, retour.

10. Het gevraagde woord wordt gevormd door een anagram van een woord waarvan eerst een ander woord(-gedeel-te) uit moet worden weggelaten. - Die edelsteen ontbreekt net bij tronen = robijn. Eerst moet net worden afgetrokken van bij tronen (aangegeven door het woord ontbreekt ). De overgebleven letters vormen door letterkeer robijn. Mogelijke aanwijzin-gen zijn: ontbreken, min en zonder.

11. In de omschrijving staat een woord dat ook in de oplossing voorkomt, maar waarvan een deel weggelaten moeten worden. - Voor het ogenblik komt een kever niet ver in het keukengerei = ke(ver)tel. Voor het ogenblik = tel komt een kever, waarvan ver weggelaten moet worden, wat aangegeven is door het woord niet. Mogelijke aanwijzingen zijn: niet, min, geen, af.

12. In de omschrijving wordt aangegeven dat het gezochte woord samengesteld is uit twee andere woorden. - Zet ’m bij die plaats en het leidt tot doodslag = (m)oord.

13. Het gevraagde woord is verstopt in één of meer woorden van de omschrij-ving. - In een pokerface valt een kleur vanzelf-sprekend op = (p)oker(face).

14. Het gebruik van cijfers en letters. - Een van de acht = zeven. (8 -1= 7).Andere cijfers zijn 1 (lidwoord), 4 (vervoe-ging van vieren), 5 (vijfde letter = e), 7 (gebruik van een zeef) en 11 (sprookjesfi-guur). - Kaas in leer verpakt, dat is smakelijk = le-kk-er. Andere letters zijn: A (de eerste, de beste), de B (een beetje), de I (één), de L (Romeinse 50), de O (nul of niets), P (parkeerplaats), de R (’r of haar), de Z (de laatste). AA (aas), FF (effen), KK (kaas), LL (Els of Ellen), SS (Essen) en ZZ (zetten).